در این نوشته از وبلاگ دانستنی ها مرکز خدمات ترجمه شما می خواهیم با مطالبی در رابطه با تئوری های ترجمه در خدمتتان باشیم.
همه فنون دارای تئوری هایی هستند که به واسطه آن ها رشد کرده اند و تاریخی را پشت سر گذاشته اند. ترجمه هم، به عنوان یک فن و رشته دانشگاهی رسمی، تئوری ها و نظریه هایی در پس خود دارد. در این پست تئوری های ترجمه را تقدیم حضورتان می کنیم. با ما همراه باشید.
منظور از تئوری در ترجمه طیفی از اصول و روش ها است که در فهم ترجمه یا در به وجود آمدن معیار برای ارزیابی کردن متن ترجمه شده مفید واقع می شود. به عبارت دیگر، تئوری یک ترجمه بدنه دانشی است که در رابطه با ترجمه از آن آگاهی داریم. یک ترجمه بدون تئوری کافی نتایج مطلوبی به دنبال ندارد. تئوری و تمرین مکمل یکدیگر هستند و در واقع وجود یکی بدون دیگری معنا نخواهد داشت.
تئوری بدون تمرین کافی باعث سردرگمی و ابهام می شود. با این وجود امروزه در دانشگاه ها تئوری های کاربردی به دانشجویان درس داده می شود ولی آن دانشجو ها بدون در نظر گرفتن این نظریه ها مشغول به کار ترجمه می شوند. برای مثال استاد مجموعه زیادی از تئوری ها را به دانشجو آموزش می دهد و درک در حالی که فهم آن ها برای دانشجو سخت است.
دانشجویان تازه وارد در رشته ترجمه فکر می کنند یادگیری این تئوری ها الزامی است و تا وقتی که این ها را یاد نگیرند قادر به ترجمه کردن نخواهند بود. همین امر باعث می شود که آن ها این تئوری ها عملا به کار نبرند و دست به ترجمه نزنند تا وقتی که کم کم علاقه دانشجو ها به ترجمه از دست برود.
در تحلیل نهایی تئوری ها باید گفت که تمرین پایه و اساسی برای مطالعات نظری تلقی می شود و تئوری و تمرین لازم و ملزوم یکدیگر هستند. با استفاده از تئوری ترجمه می توان مناسب ترین راه کار ترجمه را برای متون مختلف کشف کرد.
مثلا ترجمه متون حقوقی کاملا رسمی است و نیاز به دقت زیادی دارد. بنابراین ترجمه معنایی برای این گونه متون استفاده می شود.
تکنیک در ترجمه عبارت است از ویرایشی که در مواقع ضروری توسط مترجم در متن صورت می گیرد. تکنیک ها برای ایجاد معادل های مناسب طراحی می شوند و همانند یک پل باعث هدایت مترجم می شوند. استفاده از تکنیک ها به معنای از بین بردن اثر گذاری متن اصلی نیست بلکه آن ها به باز آفرینی متن مبدا به صورت های مختلف می پردازند و در عین حال به حفظ مفهوم کاملا درست کمک می کنند.
تئوری ها مباحث ذهنی هستند ولی تکنیک ها اساسا قابل رویت هستند. تکنیک یعنی کاری که مترجم در طول ترجمه خود انجام می دهد؛ در حالی که تئوری به پیدا کردن علت چیزی می پردازد. با کمک تئوری ها نمی توان مشکلاتی که یک مترجم در طول ترجمه با آن رو به رو می شود را حل کرد؛ بلکه با استفاده از استراتژی های مناسب باید این گونه مسائل را برطرف کرد. برای درک بهتر تفاوت بین تکنیک و تئوری های ترجمه تصور کنید:
وقتی می خواهیم از عرض یک رودخانه پهن عبور کنیم، تئوری به ما می گوید که باید پل بسازیم یا با قایق از آن عبور کنیم و تکنیک نماد پل یا قایق حقیقی را ایفا می کند. کارشناسان معتقدند تکنیک ها در تئوری ها قابل استفاده هستند در حالی که تئوری های نوین سر منشا ایجاد تکنیک های جدید تلقی می شوند. پس اساتید باید تکنیک های مورد نیاز را در عمل و به طور تجربی کسب کنند و همزمان از تکنیک هایی که تئوری ها پیشنهاد می کنند نیز بهره گیرند.
طبق رویکردی که نایدا برای تئوری ها در نظر می گیرد می توان تئوری های ترجمه را به صورت زیر طبقه بندی کرد:
۱ – تئوری ها بر اساس نگرش های فلسفی: فلسفه عبارت است از مطالعه متون مکتوب. در قرن کنونی فلسفه را نقد یا تحلیلی ادبی می دانند.
۲ – تئوری بر اساس تفکر های زبان شناختی: در این حوزه از زبان شناسی تاکید بیشتر بر نقش زبان در کاربرد توسط سخنگویان است نه به عنوان ساختار.
۳ – تئوری ها بر اساس علم نشانه شناسی: این علم به زبان به عنوان جامع ترین و پیچیده ترین نظام نشانه داری که انسان به کار می برد نگاه می کند و با مجموعه ای از کد ها و نشانه ها در ارتباط است.
در این مطلب تلاش کردیم تئوری های ترجمه را برای شما دوست داران دانستن تشریح کنیم. امیدواریم این نوشته مورد پسند شما قرار گرفته باشد.
برای ثبت آنلاین سفارش ترجمه از این قسمت وارد شوید.
دیدگاهتان را بنویسید