در این مطلب از وبلاگ دانستنی های ترجمه مرکز خدمات ترجمه شما به تشریح تاثیر سبک در ترجمه می پردازیم.
هر نویسنده سبکی خاص دارد. سبک هر نویسنده انعکاسی از اعتقادات، دانش، توانایی ها، سلیقه ها و تجربیات زبانی او محسوب می شود. نویسنده ها در انتخاب ساختار ها و کلمات و واژگان ترکیبی با یکدیگر متفاوت هستند، چون سبکی که هر نویسنده استفاده می کند مجموعه ای از توانایی ها و دانش زبانی اوست.
هیچ وقت دو نویسنده شبیه هم نمی نویسند. این مجموعه را که انعکاسی از مجموعه عادت ها، سلیقه ها، و یا برگرفته از محیط اجتماعی و فرهنگی نویسنده است ،habitus می نامند. در ادامه به تشریح سبک در ترجمه می پردازیم. با ما همراه باشید.
گاه به دلیل ویژگی های بارز زبانی می توان سبک یک نویسنده را تشخیص داد و گاه تشخیص سبک یک نویسنده به آسانی امکان پذیر نخواهد بود. یک مترجم توانا باید بتواند سبک نویسنده را تشخیص دهد و با با توجه به آن برگردانی شایسته از نوشته اصلی داشته باشد.
زمانی که مترجم بخواهد سبک متن اصلی را به زبان دیگر ترجمه کند ممکن است مشکلات زیر به وجود بیاید:
مترجم به نوعی یک نویسنده است و هر نویسنده habitus مخصوص خود را دارد. یک مترجم هم هنگام ترجمه در انتخاب کلمات و ساختار جمله سلیقه به خرج می دهد و این ممکن است با habitus نویسنده اصلی همخوانی نداشته باشد.
ترجمه متون ادبی باید با متن اصلی که توسط نویسند نوشته شده است دارای سبک یکسانی باشد. پارکز می گوید “اگر سبک یک متن در ترجمه از بین برود نویسنده آن هم از بین می رود زیرا آنچه باقی می ماند یک مشت فکر است که ممکن است خوشایند باشد یا نباشد”.
زبان های متفاوت ساختار و توانایی بیان یکسانی ندارند به همین دلیل نباید سبک یک متن اصلی با استفاده از ترجمه لفظ به لفظ به سبک معادل برگردانده بشود. زیرا هر چقدر هم که این ترجمه دقیق باشد تاثیری که این دو سبک بر خواننده می گذارند یکسان نخواهد بود.
وقتی در یک جمله از برابری سبک ها صحبت می کنیم منظور این نیست که برای همه انتخاب های زبانی نویسنده در زبان مقصد نظایری را پیدا کنیم. بلکه منظور از یکسان بودن سبک ها این است که متن ترجمه شده ویژگی های بارز متن نویسنده را داشته باشد.
یک مترجم باید ابتدا سبک نویسنده را تشخیص دهد سپس سبک معادل آن در زبان فارسی را پیدا کرده و تا آن جا که امکان دارد ویژگی های آن سبک را در ترجمه خود باز آفرینی کند. مترجم باید از دو منظر خرد و کلان به سبک نویسنده نگاه کند؛ وقتی مترجم سبک نویسنده را از منظر خرد می بیند به اجزای خرد آن متن مثل واحد های کوچکتر از کلمات، واژگان و جملات توجه می کند. اما وقتی یک سبک از منظر کلان دیده شود، متن به صورت یک کلیت واحد در نظر گرفته می شود که تاثیری واحد بر خواننده می گذارد.
برای این که متن ترجمه شده دارای سبک یکسانی با متن اصلی باشد مترجم باید از دید کلان به متن نویسنده نگاه کند و از آن منظر متن او را ترجمه کند، اگر یک سبک از منظر خرد دیده شود متن ترجمه شده دچار غرابت زبانی می شود.
شاید تا این جا این طور برداشت شود که قرابت خصلتی مذموم است و حتما باید در ترجمه از آن اجتناب شود و همیشه باید ترجمه به زبان ساده و روان و در عین حال آشنا نوشته شود اما چنین نیست.
در واقع دو نوع قرابت زبانی وجود دارد، نوعی که به صورت آگاهانه ایجاد می شود و در صنایع ادبی کاربرد دارد و نویسندگان ادبی با توسل به آن به متن خود زیبایی می بخشند و نوع دیگر که غیر آگاهانه است و بیشتر در ترجمه ها دیده می شود و حاصل انتقال لغوی عناصر متن اصلی می باشد.
امیدواریم این مطلب در مورد سبک در ترجمه مورد توجه شما خوانندگان عزیز قرار گرفته باشد.
برای ثبت آنلاین سفارش ترجمه از این قسمت وارد شوید.
دیدگاهتان را بنویسید