یکی از دغدغه های مهم هر مترجم و نویسنده ای، آگاهی از مراحل ترجمه کتاب است.
ترجمه کتاب یکی از حرفه هایی است که در صنعت ترجمه، اهمیت بسیار بالایی دارد. بسیاری از مترجمان در زمینه ها و موضوعات علمی و غیر علمی مختلف، به دنبال این هستند که کتابی را انتخاب کنند و به ترجمه آن بپردازند. ولی تنها در صد کمی از مترجمان و نویسندگان از نحوه و مراحل ترجمه کتاب آگاهی دارند.
ترجمه کتاب به ظاهر کار آسانی است. به این ترتیب که یک مترجم، کتابی را انتخاب می کند و دست به ترجمه آن می زند. ولی سوال اینجا است که آیا مسئله به همین سادگی ها است؟ اگر ترجمه کتاب تا این حد ساده و دست یافتنی است، پس چرا همه مترجمان کتابی به نام خود ندارند؟
در واقع ترجمه کتاب به خودی خود برای یک مترجم حرفه ای، کار چندان سختی نخواهد بود. آن چه در این میان اهمیت دارد و مشکلات بعدی را به وجود می آورد، طی کردن مراحل ترجمه کتاب به صورتی درست و سیستماتیک است.
ما در این مطلب از مرکز خدمات ترجمه شما می خواهیم مراحل ترجمه کتاب را یک به یک شرح دهیم و در مورد هر کدام توضیحاتی را ارائه کنیم. با ما همراه باشید.
اولین گام انتخاب یک کتاب برای ترجمه است. این گام بستگی به هدف مترجم دارد. شما به عنوان یک مترجم باید بدانید که هدفتان از ترجمه یک کتاب چیست؟ چرا می خواهید کتابی را ترجمه کنید؟
برای مثال یک مترجم کتابی را انتخاب می کند که برای خواننده اش مفید باشد. مترجم دیگر کتابی را می پسندد که به فروش بالایی برسد. در نتیجه هر مترجمی بسته به خواسته اش کتابی را انتخاب می کند. هدف شما از ترجمه کتاب چیست؟
علاوه بر هدف ترجمه، عنصر دیگری که بر انتخاب یک کتاب تاثیر می گذارد، تصمیم در مورد محتوای آن است. یعنی، زمانی که هدف خود را از ترجمه کتاب مشخص کردید، باید مجموعه ای از کتاب ها را در نظر بگیرید و از میان آن ها یکی را به عنوان انتخاب نهایی در نظر بگیرید.
این مرحله مهم ترین و تاثیر گذار ترین قدم از مراحل ترجمه کتاب است. اگر کتابی با محتوای درست را انتخاب کنید، نیمی از راه را برای رسیدن به یک ترجمه موفق پیموده اید.
حالا باید از ناشر خارجی برای ترجمه کتاب اجازه بگیرید. در این مرحله مترجمان و ناشرانی که کپی رایت کتاب ها برایشان اهمیت دارد قبل از این که بخواهند کتابی را ترجمه کنند با ناشر خارجی صحبت می کنند و اجازه ترجمه کتاب را از آن ها می گیرند. در ایران، به این دلیل که قانون کپی رایت یا حق تکثیر رعایت نمی شود و هیچ قانونی هم در این باره تدوین نشده است، بیشتر ناشران و مترجمان، خود را مستلم گرفتن اجازه از ناشر اصلی نمی بینند. ولی اخلاق و منش حرفه ای ایجاب می کند که این اجازه گرفته شود.
گام بعدی پیدا کردن ناشر یا سرمایه گذار است. این گام شاید سخت ترین گام از مراحل ترجمه کتاب باشد. پیدا کردن ناشری که حاضر شود با سرمایه خود کتاب شما را بعد از آماده شدن به چاپ برساند و نشر دهد کمی وقت گیر و دردسر ساز است.
برای این که بتوانید یک ناشر سرمایه گذار پیدا کنید باید حدود ۲۵% از کل ترجمه کتاب را ترجمه و تایپ کنید و آن را همراه با توضیحات مفید، از جمله دلایل ترجمه کتاب، دلایل موفقیت کتاب و هدفتان از ترجمه کتاب، به ناشر بدهید. در این فرصت باید سعی کنید ناشر را به سرمایه گذاری ترغیب کنید.
بعد از پیدا کردن ناشر، باید فایل نهایی را به او تحویل بدهید. حال باید باقی مانده کتاب را نیز ترجمه کنید و در اختیار ناشر ایرانی بگذارید. بعضی از ناشران معتبر خودشان حروف چین، گرافیست، طراح و ویراستار دارند. اگر بتوانید چنین ناشری برای چاپ کتابتان پیدا کنید، دیگر نیازی نیست فایل را خودتان ابتدا حروف چینی کنید و آماده چاپ تحویل ناشر بدهید. بهتر است از قبل با ناشر در این باره هماهنگی های لازم را انجام داده باشید.
گام پنجم اخذ شابک و فیبا از کتابخانه ملی است. شابک کتاب (همان عدد ۱۳ رقمی داخل شناسنامه و پشت جلد کتاب است) در این گام ناشر باید یک شابک کتاب که مختص به خودش است دریافت کند. بعد از آن باید کتاب را به سازمان اسناد و کتاب خانه ملی ببرد تا فیبای کتاب را دریافت کند (همان کادر مستطیلی که در ابتدای کتاب قرار دارد و مشخصات کتاب در آن نوشته می شود). از این مرحله به بعد تمام مشخصات کتاب به صورت آنلاین ثبت می شود و همه می توانند از طریق سایت کتاب خانه ملی به آن دسترسی داشته باشند.
گام بعدی گرفتن مجوز از اداره ارشاد است. در این گام ناشر نسخه هایی از کتاب را برای اداره ارشاد استان ارسال می کند. اگر کتاب و محتوای آن از نظر قوانین جمهوری اسلامی ایران مشکلی نداشته باشد در مدت زمان کوتاهی مجوز چاپ و نشر آن صادر می شود.
گام آخر بستن قرار داد با چاپ خانه و بعد چاپ کتاب است. در این گام ناشر درباره جنس کاغذ، تیراژ، جنس جلد کتاب، قیمت پشت جلد، دستمزد مترجم، تاریخ چاپ و نشر و… با چاپ خانه صحبت می کند و در صورت توافق کتاب برای چاپ آماده می شود.
همان طور که خواندیم، چاپ یک کتاب خیلی هم کار آسانی و بی دردسری نیست. دانستن این که چطور مراحل چاپ کتاب را طی کنیم، و نیز آگاهی از هر یک از مراحل چاپ و نشر یک کتاب، خود دانشی است که در این راه به کمک مترجم می آید و از بسیاری از مشکلات احتمالی که در آینده پیش خواهند آمد، جلو گیری می کند.
ما در این مطلب از وبلاگ مرکز خدمات ترجمه شما سعی کردیم تا شما مترجمان پر تلاش و آگاه را با نحوه و مراحل چاپ و نشر کتاب آشنا کنیم. امیدواریم این مطلب برای شما مفید باشد و تنوانسته باشیم گامی، هر چند کوچک، در جهت پیشبرد اهداف والای علمی کشور عزیزمان ایران برداشته باشیم. از این که با ما همراه بودید سپاسگزاریم.
برای ثبت سفارش اینجا کلیک کنید
دیدگاهتان را بنویسید