معیارهای یک ترجمه خوب برای کودکان و نوجوانان یکی از مسائل مهم در دنیای ترجمه است.
بر اساس آخرین گزارش آماری کتاب‌های منتشر شده، که هر سال از سوی خانه کتاب ایران اعلام می‌شود ۸۰۰ عنوان از کتاب های چاپ اول، کتاب‌های ترجمه ای در حوزه کودکان و نوجوانان هستند که معمولا مورد توجه مخاطبان قرار گرفته و به چاپ مجدد رسیده اند. در این مطلب چند نمونه از معیارهای مهم ترجمه در این حوزه را برای شما در نظر گرفته ایم.
هر گروه سنی دارای زبان و ادبیات خاص خود است. در ترجمه متون مربوط به کودکان باید با ادبیات گروه سنی مورد نظر آشنا بود. مترجمان باید از ویژگی های سبک و حالت مناسب برای گروه های سنی مختلف آگاه باشند. در دهه های اخیر، مترجمان زیادی به ترجمه متون و کتب برای کودکان علاقه نشان داده اند. اما این سوال پیش می اید که معیارهای یک ترجمه خوب برای کودکان و نوجوانان چیستند؟ در ادامه به این معیار ها می پردازیم.
۱- ترجمه های بد معمولا به دست مترجمانی انجام می شود که نمی توانند فضای ذهنی را منتقل کنند و بدون آشنایی کافی از ادبیات کودک و نوجوان، به ترجمه آثار این حوزه می پردازند در حالی که ممکن است مترجمان خوبی در عرصه آثار بزرگسالان باشند. یک مترجم در حوزه کودک و نوجوان باید بداند که ترجمه برای کودکان پیش دبستانی و دبستانی، نوجوانان و بزرگسالان تفاوت هایی دارد به طوری که حتی ویراستار این کتاب ها نیز باید ادبیات این چهار گروه سنی را به خوبی بشناسد.
۲- کودکان و نوجوانان نمی توانند مانند بزرگسالان با یک هدف خاص کتاب را انتخاب کرده و منظور نویسنده و مترجم را با زحمت متوجه شوند بنابراین در ترجمه کتاب های کودک و نوجوان اصل روان بودن ترجمه مهم تر از اصل امانت داری است. کودکان و نوجوانان کم حوصله هستند و اگر کتاب خوب با ترجمه آسان در اختیار نداشته باشند ترجیح می دهند وقت خود را با کارهای بسیار جذاب تر و هیجان انگیز تری مانند نگاه کردن تلویزیون و بازی با کامپیوتر بگذرانند. پس کار ترجمه برای مخاطبین کودک و نوجوان دشوار تر از ترجمه یک اثر برای بزرگسالان است.
۳-یک مترجم باید زبان و موضوع کتاب را بشناسد و آن را به خوبی به زبان مقصد منتقل برگرداند. یک مترجم وظیفه دارد در عین وفاداری به متن اصلی، واژه‌هایی را انتخاب کند که با آنها، فهم کتاب برای مخاطب آسانتر شود. در حوزه کودک و نوجوان، مترجم باید کلماتی را انتخاب کند که برای این گروه سنی قابل فهم باشد و بتواند آنها را در یک جمله، درست به‌کار برد.
۴- مهم ترین مشکل آثار ترجمه شده برای کودکان و نوجوانان ترجمه لغت به لغت است؛ مثلا بعضی از مترجمان، کلمات یک جمله را ترجمه می کنند و بدون هیچ خلاقیتی آنها را کنار هم می چینند. اینگونه ترجمه کردن مانند این است که متن انگلیسی را با ساختار زبان فارسی بنویسیم.
۵- متأسفانه ناشرانی وجود دارند که در زمینه نشر معتبر و مشهور شده اند و می‌دانند که هر چه منتشر کنند، فروش می رود. این ناشران از اعتبار بالای خود سوء استفاده می کنند و چنین کتاب هایی را در اختیار مخاطبان قرار می دهند. یقینا توجه ناشران به انتشار کتاب های ترجمه شده بیشتر است، زیرا انتشار اینگونه کتاب ها برای ناشران ایرانی آسان تر از انتشار کتاب های تألیفی است. کتاب هایی که نیاز به تصویرگری ندارند و ناشر بدون پرداخت حقوق مولف، می تواند با هزینه کمی، آنها را به چاپ رسانده و از فروش شان مطمئن باشد.
همین سهل انگاری باعث شده که گاه کتاب های خوب دنیا به دست مترجمان تازه کاری بیفتد که با حق الزحمه کم، حاضر هستند کتاب را برای ناشر ترجمه کنند، اما با توجه به مخاطب گسترده این کتاب ها، مترجم باید خود را بازنویس اثر نویسنده بداند. در واقع مترجم با ترجمه یک اثر کار خلاقانه ای انجام می دهد که چه بسا از نگارش کتاب سخت تر باشد.
چون او موظف است علاوه بر رعایت اصولی که ذکر شد، منظور نویسنده و برداشت مخاطب را در نظر گرفته و مهم تر از همه اینکه در انتخاب و ترجمه کتاب به مسائل خاص فرهنگی نیز توجه داشته باشد. رعایت این نکات در ترجمه آثار کودکان و نوجوانان دشوارتر است، چرا که مترجم در این حوزه باید کودکان و نوجوانان و ویژگی های روحی و روانی آنها را بشناسد و متناسب با نیازهای این گروه سنی در دنیای امروز کتاب خوبی را با ترجمه مناسب ارائه دهد.
توجه به معیارهای یک ترجمه خوب برای کودکان و نوجوانان از سوی مترجمان می تواند در فرهنگ کتاب خوابی این گروه سنی تاثیر بسزایی داشته باشد. مترجمان به عنوان پیام آوران فرهنگ وظیفه بزرگی در قبل کودکان با ارائه ترجمه ای خوب و با کیفیت دارند.
در این مطلب تلاش کردیم تا اطلاعاتی را در مورد معیارهای یک ترجمه خوب برای کودکان و نوجوانان به شما ارائه دهیم. برای ثبت آنلاین سفارش ترجمه، از این قسمت اقدام کنید.
دیدگاهتان را بنویسید